ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ: ΗΧΟΛΗΠΤΗΣ

ΗΧΟΛΗΠΤΗΣ

Ετυμολογία

Ηχολήπτης = ήχος + λήπτης

Σημασία

Ηχολήπτης είναι ο τεχνικός που είναι αρμόδιος για την καταγραφή του ήχου κατά τη διάρκεια μιας κινηματογράφησης ή μαγνητοσκόπησης.

Όση δύναμη κι αν κρύβει μια εικόνα, χωρίς ήχο δεν είναι παρά μία βουβή απεικόνιση. Αντίθετα, με την προσθήκη του κατάλληλου ήχου, η εικόνα πολλαπλασιάζει τη δύναμή της και βελτιώνει την αισθητική της. Στη showbiz, την τηλεόραση, το ραδιόφωνο, τα video clips, τη διαφήμιση, τον κινηματογράφο, τις συναυλίες, ο ήχος είναι ο καθοριστικός και πολύτιμος παράγοντας για το ολοκληρωμένο και άψογο αποτέλεσμα κάθε παραγωγής. Ωστόσο, μουσική δεν είναι μόνο σύνθεση. Είναι και η εγγραφή και η αναπαραγωγή του ήχου. Σήμερα, ακόμα και ο καλύτερος ήχος χρειάζεται μια σωστή επεξεργασία. Ένας καλός ηχολήπτης μπορεί να σώσει μια μέτρια σύνθεση, ενώ ένας κακός ηχολήπτης μπορεί να καταστρέψει μια άριστη σύνθεση. Γι αυτό ο καλός ηχολήπτης είναι περιζήτητος στη δισκογραφία, τις συναυλιακές εκδηλώσεις, τη ραδιοφωνία, την ηχοληψία - μοντάζ για Film TV - διαφήμιση (post production), την ηχοληψία σε Mastering και Cutting rooms. Ένας ηχολήπτης (ή μηχανικός/τεχνικός ήχου) έχει την ικανότητα χρήσης των διαφορετικών τύπων τεχνικού εξοπλισμού και μέσων καταγραφής, όπως η αναλογική ταινία (μπομπίνες), τα ψηφιακά πολυκάναλα (multitrack, DAT και SSD Recorders), καθώς επίσης και των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Με την εισαγωγή στην ψηφιακή εποχή, έχει γίνει ιδιαίτερα σημαντικό για τον ηχολήπτη να κατανοεί και να χρησιμοποιεί το διατιθέμενο λογισμικό και το υλικό στις ψηφιακές μεταφορές. Η Ηχοληψία είναι ένα επικερδές επάγγελμα για άτομα που έχουν πάθος με τη μουσική!

Ο κάτοχος Διπλώματος στην ειδικότητα «Ηχολήπτης» έχει πιστοποιήσει γνώσεις, δεξιότητες και επαγγελματικές τάσεις, που τον καθιστούν ικανό να εργαστεί σε εξαρτημένες ή μη εργασίες [ραδιοφωνικούς σταθμούς, τηλεοπτικά κανάλια, studio ηχογραφήσεων, κέντρα διασκέδασης, κλπ]. Ο Ηχολήπτης είναι ένα ειδικευμένο άτομο το οποίο έχει ανεπτυγμένη την αισθητική της ισορροπίας των υπό μίξη ήχων. Έχει γνώσεις λειτουργίας - χειρισμού όλων των τύπων μικροφώνων, τραπεζών μίξης (consoles) και άλλων ηλεκτρονικών μετατροπέων του ήχου που χρησιμοποιούνται σήμερα στην ηχοληψία και την επεξεργασία του ήχου.

Η διάρκεια σπουδών κυμαίνεται από 2 έως 4 εξάμηνα και η πρόοδος αξιολογείται με ενδιάμεσα τεστ και εξετάσεις ανά εξάμηνο.

Μερικές γνωστές ιδιωτικές σχολές, στην Ελλάδα, στις οποίες μπορεί να σπουδάσει κάποιος ηχοληψία είναι οι εξής:

ANTENNA

ΑΚΜΗ

ΔΕΛΤΑ

ΔΟΜΗ

ΞΥΝΗ

ΟΜΗΡΟΣ STUDIES

Τα διδασκόμενα μαθήματα σε αυτές τις σχολές είναι τα ακόλουθα:

Ροή Σήματος	Μηχανολογικός Εξοπλισμός Studio
Τεχνικές Έρευνας	Ηλεκτροακουστική
Θεωρία Audio	Γενική Ηχοληψία
Θεωρία Μουσικής	Μουσική Τεχνολογία
Γενική Ακουστική	Ψηφιακά Ηλεκτρονικά
Τεχνικές Ηχογραφήσεων	Αγγλική Ορολογία
Ηχογράφηση Φωνής	Αρχιτεκτονική Ακουστική
Ηχοληψία Τηλεόρασης	Ηχογράφηση Μίξη Μουσικού Συνόλου
Ηχοληψία Ραδιοφώνου	PA
Remix	Ηχητική Επένδυση Εικόνας
Ψηφιακή Επεξεργασία Ήχου	Τεχνικές Στερεοφωνικής Ηχογράφησης
Σχεδίαση Studios	Σχεδίαση Συστημάτων Ενίσχυσης
Πρακτική Εξάσκηση	Διπλωματική Εργασία

Πού μπορεί να εργαστεί ο μηχανικός ήχου (ηχολήπτης) και μουσικής τεχνολογίας;

Μπορεί να εργαστεί σε στούντιο ηχογραφήσεων, ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς ή ως

Οι κυριότεροι τομείς που βρίσκει εφαρμογή η μουσική τεχνολογία και η ηχοληψία είναι οι εξής:

Χειρισμός, συντήρηση και ανανέωση μοντέρνου εξοπλισμού και λογισμικού ηχογραφήσεων, τηλεοπτικών ηχογραφικών και ραδιοφωνικών στούντιο.
Διαχείριση, ολοκληρωμένων ψηφιακών συστημάτων ηχογράφησης με ηλεκτρονικούς υπολογιστές και κάρτες ήχου.
<!Χειρισμός και συνδεσμολογία ψηφιακών μουσικών οργάνων με δυνατότητα MIDI.
Εκτέλεση εργασιών συγχρονισμού για παραγωγές μουσικής και εικόνας.
Οργάνωση και χειρισμός βάσεων δεδομένων ηχητικών δειγμάτων για χρήση στο θέατρο, το ραδιόφωνο, την τηλεόραση, τον κινηματογράφο, τη μουσική δημιουργία και τα πολυμέσα. Πραγματοποίηση αυτοματοποιημένων μίξεων σε ψηφιακά συστήματα.
Σχεδιασμός και εκτέλεση ηχογραφήσεων.
Διαχείριση εγκαταστάσεων ήχου σε κινηματογράφους, θέατρα και κέντρα διασκέδασης.

Στον Κινηματογράφο ο ηχολήπτης αρχικά ηχογραφεί τις πρόζες (guida colona) και τον φυσικό ήχο (´Ήχος περιβάλλοντος). Στη συνέχεια εκφωνούνται, συνήθως, ξανά οι ατάκες, στο studio, από τους ηθοποιούς και γίνεται το lip sync (συγχρονισμός με την εικόνα). Ενδεχομένως να χρειαστεί να ηχογραφηθούν και κάποια SFX, (πυροβολισμοί, αυτοκίνητα, κραυγές, κτλ). Κατόπιν, ο μηχανικός ήχου συγχρονίζει όλα αυτά τα tracks με την εικόνα και κάνει το τελικό mix.

Οι χώροι του στούντιο ηχογράφησης

Οι απολύτως απαραίτητοι χώροι ενός (ημι)επαγγελματικού στούντιο είναι το control-room και τουλάχιστον ένας επιπλέον χώρος όπου ένας ή περισσότεροι μουσικοί παίζουν ζωντανά τα προς ηχογράφηση μουσικά τους μέρη. Ιδανικά η διαμόρφωση ενός επαγγελματικού στούντιο απαιτεί εκτός του control-room και του live ή play-room όπου παίζουν ζωντανά οι μουσικοί , έναdrum-booth το οποίο «φιλοξενεί» τον drummer κυρίως και ένα vocal-booth αποκλειστικά για τον τραγουδιστή ή για τις ανάγκες ενός «σπικάζ».

Το control-room είναι η καρδιά ενός στούντιο αφού εκεί βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος του εξοπλισμού του . Στο control-room βρίσκονται τα μαγνητόφωνα (σε αναλογική , ψηφιακή μορφή ή σε συνδυασμό και των δύο), η κονσόλα η οποία μπορεί και αυτή να είναι αναλογική , ψηφιακή ή απλά ένα tactile surface (θα εξηγήσουμε αργότερα τις διαφορές μεταξύ τους), τα περιφερειακά μηχανήματα επεξεργασίας του ήχου, τα ψηφιακά και αναλογικά εφέ, τα ηχεία με τα οποία ο ηχολήπτης κάνει “monitoring” , αλλά και πολλές ακόμη κατηγορίες μηχανημάτων τα οποία, ανάλογα με τον ιδιαίτερο μουσικό προσανατολισμό που έχει το κάθε στούντιο, μπορεί και να διαθέτει στον τεχνολογικό του εξοπλισμό (όπως π.χ.synthesizers, samplers, mother keyboards, video players κ.λ.π.) .

Στην διπλανή φωτογραφία φαίνονται η κονσόλα μίξης (mixingdesk) , η θέση του ηχολήπτη, το rack με τα εφέ και τα περιφερειακά μηχανήματα (outboard) , τα εντοιχισμένα ηχεία (main monitors) , τοmachine-room στο πίσω αριστερά μέρος του δωματίου ενώ στην συγκεκριμένη περίπτωση ο αντίστοιχος χώρος στο δεξί πίσω μέρος του δωματίου χρησιμεύει σαν χώρος αποθήκευσης των μικροφώνων. Στον μπροστινό τοίχο και ανάμεσα στα ηχεία υπάρχει το τζάμι μέσω του οποίου υπάρχει οπτική επαφή ανάμεσα στον ηχολήπτη και τους μουσικούς που βρίσκονται στο live-room (ή αλλιώς play-room).

Στην κάτοψη αυτή είναι εμφανής η συμμετρία που υπάρχει στις διαστάσεις αλλά και στην διάταξη των μεγάλων αντικειμένων (μηχανημάτων και επίπλων) μέσα στον χώρο , μια πρακτική στην σχεδίαση η οποία βοηθάει την σωστή ακουστική του χώρου και ιδιαίτερα την σωστή αντίληψη της στερεοφωνικής εικόνας.

Ένα άλλο αξιοσημείωτο είναι το τελικό σχήμα των εσωτερικών επιφανειών του δωματίου όπου είναι φανερή η προσπάθεια να αποφευχθεί η παραλληλία των τοίχων γεγονός το οποίο επίσης βοηθάει στην ακουστική.

Τρίτο στοιχείο είναι η σημαντική απόσταση των εσωτερικών επιφανειών από τις εξωτερικές αρχικές επιφάνειες, έτσι ώστε το κενό ανάμεσα τους να χρησιμοποιηθεί για την ηχομόνωση ή αν θέλετε την ηχητική απομόνωση από τους συνορεύοντες χώρους του στούντιο ή από άλλους γειτονικούς χώρους του κτιρίου.